നാല് വയസ്സിൽ ക്യാമറക്ക് മുന്നിലേക്ക് വന്ന് വെറും പതിനാലു വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഭാഷാഭേദമന്യേ ഇന്ത്യൻ സിനിമയിൽ തന്റേതായൊരിടം സൃഷ്ടിച്ച് അതി ദാരുണമായി മാഞ്ഞുപോയൊരു പെൺകുട്ടി. കിലുക്കാം പെട്ടി പോലെ കുലുങ്ങി ചിരിക്കുകയും, അഭിനയത്തിന്റെ പ്രാവീണ്യം കൊണ്ട് ആഴത്തിൽ ചിന്തിപ്പിക്കുകയും ചെയ്ത, ഇന്ത്യൻ സിനിമയിൽ ശോഭയോടെ തിളങ്ങിയ “ശോഭ”. 18 പൂർത്തിയാകാൻ ദിവസങ്ങൾ മാത്രം നിൽക്കെ ഒരു സാരി തുമ്പിൽ ജീവിതം അവസാനിപ്പിച്ച ശോഭയുടെ ജീവിതവും മരണവും ഇന്നും സംശയത്തിന്റെ നിഴലിലാണ്. പക്വതയില്ലാത്ത തീരുമാനം മാറ്റി ചിന്തിക്കാൻ ഒരു പക്ഷെ ആ കുരുന്നു പെൺകുട്ടിക്ക് സാധിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ എന്ന് ഓരോ പ്രേക്ഷകരെകൊണ്ടും ചിന്തിപ്പിച്ച മലയാളത്തിന്റെ ശോഭയ്ക്ക് ഇന്ന് ജന്മദിനമാണ്. ഓർമകളിൽ ഏറ്റവും മനോഹരമായി നിൽക്കുന്ന കലാകാരിക്ക് സെല്ലുലോയ്ഡിന്റെ ഹൃദയം നിറഞ്ഞ ജന്മദിനാശംസകൾ.
1962 സെപ്റ്റംബർ 23ന് ജനിച്ച മഹാലക്ഷ്മി മേനോൻ എന്ന ശോഭ, വെറും 18 വയസ്സിനുള്ളിൽ തന്നെ ഇന്ത്യൻ സിനിമയുടെ മഹത്തായൊരു അധ്യായമായി മാറി. ഇന്ന്, അവരുടെ ജന്മദിനത്തിൽ, അവരുടെ ചുരുങ്ങിയെങ്കിലും അസാധാരണമായ ജീവിതത്തെയും കരിയറിനെയും വീണ്ടും ഓർത്തെടുക്കുകയാണ്.
സിനിമ സ്വപ്നങ്ങളുമായി ജീവിച്ചിരുന്ന അമ്മ പ്രേമ, തന്റെ മകളെ അതേ ലോകത്തേക്കാണ് വഴിനടത്തിയത്. കെ.പി. മേനോന്റെയും പ്രേമയുടെയും മകളായ മഹാലക്ഷ്മി, വെറും നാലാം വയസ്സിൽ തന്നെ ക്യാമറയ്ക്കുമുന്നിലെത്തി. ജെ.പി. ചന്ദ്രഭാനു സംവിധാനം ചെയ്ത ‘തട്ടുങ്കൾ തിറക്കപ്പെടും’ എന്ന തമിഴ് ചിത്രത്തിലൂടെയാണ് ബാലതാരമായി അരങ്ങേറ്റം. “ബേബി മഹാലക്ഷ്മി” എന്ന പേരിലാണ് പ്രേക്ഷകർ ആദ്യം അവളെ കണ്ടത്. പിന്നാലെ ഉദ്യോഗസ്ഥ എന്ന മലയാള ചിത്രത്തിലൂടെയും ബാലതാരമായി ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. എന്നാൽ, വളർന്ന് നായികയായി വീണ്ടും വെള്ളിത്തിരയിലെത്തുമ്പോഴാണ് അവർ ശോഭയായി മാറിയത്. പുതിയ പേരുപോലെ തന്നെ, അഭിനയവും വ്യക്തിത്വവും വേറിട്ടൊരു ശോഭയായിരുന്നു അവളുടേത്.
മലയാള സിനിമയിലെ പ്രമുഖനായ ബാലചന്ദ്രമേനോന്റെ ‘ഉത്രാടരാത്രിയിലായിരുന്നു’ നായികയായി ആദ്യ പ്രവേശനം. അതിനുശേഷം, കരിയറിന്റെ വെറും മൂന്ന് വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ തന്നെ, മലയാളത്തിലും തമിഴിലും അനവധി ശ്രദ്ധേയ കഥാപാത്രങ്ങൾ അവർ സൃഷ്ടിച്ചു. ‘ശാലിനി എന്റെ കൂട്ടുകാരി, ഉൾക്കടൽ, രണ്ട് പെൺകുട്ടികൾ, ഏകാകിനി’ തുടങ്ങി മലയാളത്തിലെ സിനിമകളിലും, തമിഴിൽ ‘പസി, കോകില, മുളളും മലരും’ എന്നിവയിലുമെല്ലാം അവർ അഭിനയിച്ചു. അവളുടെ അഭിനയത്തിലെ സൂക്ഷ്മതയും സ്വാഭാവികതയും അന്നത്തെ നായികമാരിൽ നിന്ന് വ്യക്തമായൊരു വ്യത്യാസം സൃഷ്ടിച്ചു. അശ്രദ്ധമായ ഭാവുകത്വത്തിൽ അലറിക്കൂവി അഭിനയിക്കുന്ന ശൈലി പതിവായിരുന്ന കാലത്ത്, ശോഭ തിരഞ്ഞെടുത്തത് മിതത്വവും യാഥാർത്ഥ്യവും നിറഞ്ഞൊരു അവതരണം ആയിരുന്നു.
തമിഴ് സംവിധായകൻ ഭാരതിയുടെ ‘പസിയിൽ’ അവതരിപ്പിച്ച വേഷം, ഇന്ത്യൻ സിനിമയിലെ ഏറ്റവും വലിയ അംഗീകാരങ്ങളിൽ ഒന്നായ ദേശീയ അവാർഡ് (മികച്ച നടി) ശോഭയ്ക്ക് സമ്മാനിച്ചു. പതിനേഴാം വയസ്സിൽ തന്നെ ദേശീയ അവാർഡ് നേടിയത് ഇന്ത്യൻ സിനിമാ ചരിത്രത്തിലെ അപൂർവ നേട്ടമാണ്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ അവർ “ഉർവശി ശോഭ” എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെട്ടു.
കേരള സംസ്ഥാന അവാർഡുകളും ഫിലിംഫെയർ പുരസ്കാരങ്ങളും അവർ നിരന്തരം സ്വന്തമാക്കി. 1971-ൽ സിന്ദൂരച്ചെപ്പ് – മികച്ച ബാലതാര അവാർഡ്, 1977-ൽ ഓർമകൾ മരിക്കുമോ – മികച്ച സഹനടി, 1978-ൽ എന്റെ നീലാകാശം – മികച്ച നടി, 1979, 1980-ൽ ഫിലിംഫെയർ അവാർഡുകൾ ,1980-ൽ പസി – മികച്ച നടിക്കുള്ള ദേശീയ അവാർഡ്, ഈ അംഗീകാരങ്ങളൊക്കെ നേടുമ്പോൾ അവർക്ക് വെറും പതിനെട്ട് പോലും തികഞ്ഞിരുന്നില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം.
അഭിനയത്തിലെ ഉയർച്ചകൾക്കിടയിൽ, ശോഭയുടെ സ്വകാര്യജീവിതം ചുഴലിക്കാറ്റുകൾ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു. ‘കോകില’ എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ സെറ്റിലാണ് സംവിധായകൻ ബാലു മഹേന്ദ്രയുമായി അവർ അടുത്തു വന്നത്. വിവാഹിതനായിരുന്ന ബാലുവിന്റെ സ്നേഹവും കരുതലും, അച്ഛന്റെ അഭാവത്തിൽ വളർന്ന ശോഭയ്ക്ക് ആശ്വാസമായി. അവരുടെ ബന്ധം പിന്നീട് വിവാഹത്തിലേക്കും നീങ്ങിയെങ്കിലും, അത് കൂടുതൽ മാനസിക സംഘർഷങ്ങളിലേക്ക് വഴിമാറി. ബാലുവിന്റെ കുടുംബജീവിതത്തിലെ സങ്കീർണ്ണതകളും, അമ്മ പ്രേമയുടെ സിനിമാകാംക്ഷകളും, സിനിമാ ലോകത്തിന്റെ അമിത സമ്മർദ്ദങ്ങളും — എല്ലാം കൂടി പതിനേഴുകാരിയായ ശോഭയെ അരക്ഷിതാവസ്ഥയിലാക്കി.
1980 മേയ് ഒന്നിന്, വെറും 17-ാം വയസ്സിൽ, ശോഭ ആത്മഹത്യ ചെയ്തു. ചാരുത നിറഞ്ഞ മുഖവും, അതുല്യമായ കഴിവും, ഭാവിയിൽ പ്രതീക്ഷിച്ച അനവധി സ്വപ്നങ്ങളും, എല്ലാം അന്നേദിവസം അവസാനിച്ചു. അവളുടെ മരണം സിനിമാ ലോകത്തെ നടുക്കി. അമ്മ പ്രേമയുടെ കുറ്റപ്പെടുത്തലുകളും, ബാലു മഹേന്ദ്രയെ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്ന ആരോപണങ്ങളും, മാധ്യമങ്ങളിലെ വിവാദങ്ങളും എല്ലാം തുടർന്നു.
ശോഭയുടെ കഥയെ ആസ്പദമാക്കി, കെ.ജി. ജോർജ് ഒരുക്കിയ ലേഖയുടെ മരണം ഒരു ഫ്ലാഷ്ബാക്ക് പിന്നീട് മലയാള സിനിമയിലെ ക്ലാസിക്കായി മാറി.
വെറും 18 വയസ്സിനുള്ളിൽ 75-ത്തിലധികം സിനിമകളിൽ അഭിനയിച്ച ശോഭ, സിനിമയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ഒരിക്കലും മറക്കാനാവാത്ത ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിലെ മഹാപ്രതിഭയാണ്. കമൽഹാസൻ, രജനീകാന്ത്, ജയൻ, മോഹൻ, ശ്രീദേവി തുടങ്ങിയവരോടൊപ്പം സ്ക്രീൻ പങ്കിട്ടപ്പോൾ പോലും, സ്വന്തം മികവിലൂടെ അവരെ മറികടന്ന പ്രകടനങ്ങളായിരുന്നു ശോഭയുടെത്. അവളുടെ കണ്ണുകളിൽ കാണപ്പെട്ടിരുന്ന ഒരു നിഷ്കളങ്കതയും ദുഃഖവും കലർന്ന ഭാവം, ഇന്നും സിനിമാസ്നേഹികൾ മറക്കാത്തതാണ്.
ഇന്ന്, ശോഭയുടെ 63-ാം ജന്മദിനം. ജീവിതം ദീർഘമായിരുന്നെങ്കിൽ, അവർ ഇന്ത്യൻ സിനിമയുടെ ഏറ്റവും വലിയ നടിമാരിൽ ഒരാളായി മാറുമായിരുന്നു. എന്നാൽ, ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിൽ പോലും, അവൾ നേടിയെടുത്തത് ചരിത്രമാകാൻ പോരാവുന്നതായിരുന്നു. അമ്മ പ്രേമയെ പോലെ തന്നെ, അവളും തന്റെ ജീവിതം സിനിമയ്ക്കായി തന്നു. എന്നാൽ, സിനിമ മാത്രമല്ല, അവരുടെ ജീവിതവും മരണവും, പിന്നിടും തലമുറകൾക്കുള്ള ഒരു പാഠവും മുന്നറിയിപ്പും ആയി മാറി. അവരുടെ ജീവിത കഥ ഒരു തിളങ്ങുന്ന നക്ഷത്രം പെട്ടെന്ന് അസ്തമിക്കുന്നത് പോലെയാണ്. എന്നാൽ, അവർ അഭിനയിച്ച കഥാപാത്രങ്ങളും, നേടിയ അംഗീകാരങ്ങളും, സിനിമാസ്നേഹികളുടെ മനസ്സുകളിൽ പതിഞ്ഞ മുഖവും എല്ലാം കൂടി, ഇന്നും മലയാളവും തമിഴും ചേർന്നൊരു സംസ്കാരത്തിന്റെ ഭാഗമായിത്തന്നെ അവളെ ജീവനോടെ നിലനിർത്തുന്നു. “പതിനെട്ട് തികയാത്ത പ്രായത്തിൽ പോലും, അനശ്വരമായൊരു ഇതിഹാസമായി മാറിയ ശോഭയെ, ആദരവോടെയും സ്നേഹത്തോടെയും പ്രേക്ഷകർ ഓർക്കുന്നു.”ഒരിക്കൽ കൂടി ഹൃദയം നിറഞ്ഞ ജന്മദിനാശംസകൾ.