ആനി മോനെ സ്നേഹിക്കുന്ന പോലെ മാഗിക്ക് എന്നെ സനേഹിക്കാമോ എന്ന മോഹന്ലാലിന്റെ ഒറ്റ ഡയലോഗ് മതി ദശരഥം എന്ന ചിത്രത്തെ മലയാളിക്ക് ഓര്ക്കാന്.മോഹന്ലാല്,രേഖ,മുരളി, സുകുമാരി എന്നിവര് പ്രധാന കഥാപാത്രങ്ങളായി എത്തിയ സിബി മലയില് ചിത്രമായിരുന്നു ദശരഥം. 1989ല് ലാണ് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്തത്.എ.കെ. ലോഹിതദാസ് ആണ് ഈ ചിത്രത്തിന്റെ രചന നിര്വ്വഹിച്ചിരിക്കുന്നത്.
രാജീവ് മേനോന് എന്ന കഥാപാത്രമായാണ് മോഹന്ലാല് ദശരഥത്തിലൂടെ പ്രേക്ഷകന് മുന്നിലെത്തിയത്.സമ്പന്നനും ജീവിതത്തില് യാതൊരു ലക്ഷ്യവുമില്ലാത്ത മദ്യപാനിയായ രാജീവ് . അദ്ദേഹത്തെ നയിക്കാന് മാതാപിതാക്കളില്ലാത്തതിനാല്, വിശ്വസ്തനായ മാനേജര് പിള്ള കരമന ജനാര്ദ്ദനന് നായര് ആയിരുന്നു ആ വേഷം കൈകാര്യം ചെയ്തിരുന്നത്.രാജീവിന്റെ ഉറ്റസുഹൃത്തായ സ്കറിയ (നെടുമുടി വേണു) ഭാര്യയോടും മക്കളോടും ഒപ്പം ഒരാഴ്ച രാജീവിന്റെ കൊട്ടാര വീട്ടില് താമസിക്കാന് വരുന്നു. താമസിയാതെ രാജീവ് സ്കറിയയുടെ മക്കളില് ഒരാളുമായി ബന്ധപ്പെടുകയും തനിക്ക് സ്വന്തമായി ഒരു കുട്ടിയുണ്ടാകണമെന്ന് തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, പക്ഷേ വിവാഹം കഴിക്കാന് ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല എന്നാല് ഒരു കുഞ്ഞിനെ ദത്തെടുക്കാനും രാജീവ് ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നല്ല സുഹൃത്തുകളിലൊരാളായ ഗൈഡും തത്ത്വചിന്തകനുമായ ഡോ. ഹമീദ് (സുകുമാരന്), കൃത്രിമ ബീജസങ്കലനത്തിനായി ഒരു വാടക കണ്ടെത്താന് രാജീവിനെ ഉപദേശിക്കുന്നു.
ഒരു മുന് ഫുട്ബോള് കളിക്കാരന് ചന്ദ്രദാസ് (മുരളി) ഒരു ഓപ്പറേഷന് പണം ആവശ്യമുണ്ട്,കൃത്രിമ ബീജസങ്കലനത്തിലൂടെ രാജീവിന്റെ കുട്ടിക്ക് ജന്മം നല്കാന് ഭാര്യ ആനി (രേഖ) സമ്മതിക്കുന്നു . ഈ തീരുമാനത്തില് ചന്ദ്രദാസും ആനിയും സന്തുഷ്ടരല്ല – ഇത് അവരുടെ സാമ്പത്തിക ആവശ്യങ്ങള്ക്കുള്ള തീര്ത്തും പരിഹാരമാണ്. ആദ്യം ആനി 9 മാസത്തെ ഗര്ഭകാലത്തെ മറികടന്ന് കുഞ്ഞിനെ കൈമാറി ജീവിതവുമായി മുന്നോട്ട് പോകാന് ആഗ്രഹിക്കുന്നു. സാധാരണഗതിയില് പക്വതയില്ലാത്തതും പക്വതയില്ലാത്തതുമായ രാജീവ് ഇപ്പോള് മാറിയ ഒരു മനുഷ്യനാണ്, ഗര്ഭാവസ്ഥ, പ്രസവം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങള് വായിക്കുകയും ആനി സന്തോഷത്തോടെയും മനോഹരമായും നഴ്സുമാര് പരിപാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അന്തരീക്ഷത്തില് താമസിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുകയും മികച്ച ഭക്ഷണക്രമം നല്കുകയും ചെയ്യുന്നു ആരോഗ്യമുള്ളതും സന്തുഷ്ടവുമായ ഒരു കുഞ്ഞിന്റെ ജനനം ഉറപ്പാക്കുക. ഒരു കുട്ടിയുണ്ടാകുക എന്ന ചിന്ത, ഒടുവില് സ്വന്തമായി വിളിക്കാന് കഴിയുന്ന ഒരാളെ കിട്ടുക എന്ന ചിന്തയാണ് അവനെ പൂര്ണ്ണമായും ഏറ്റെടുക്കുന്നത്. എന്നാല് കുട്ടിയുടെ ജനനസമയത്ത് ആനി തന്റെ ഗര്ഭപാത്രത്തില് രൂപം കൊള്ളുന്ന ജീവിതവുമായി വൈകാരികമായി ബന്ധപ്പെടുകയും കുഞ്ഞിനൊപ്പം പിരിയാന് വിസമ്മതിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒടുവില് രാജീവ് കുട്ടിയെ ആനിക്ക് കൈമാറി. ക്ലൈമാക്സില്, രാജീവ് വീട്ടുജോലിക്കാരി മാഗിയോട് (സുകുമാരി) ചോദിക്കുന്നു, ഓരോ അമ്മയ്ക്കും ആനി ഉള്ളതുപോലെ കുട്ടിയുമായി ഒരു അടുപ്പം ഉണ്ടോ എന്ന്. സ്വന്തം മകനെപ്പോലെ തന്നെ സ്നേഹിക്കാന് കഴിയുമോ എന്ന് രാജീവ് മാഗിയോട് ചോദിക്കുന്നു.
ഇത്രയുമായണ് ചിത്രത്തിന്റെ കഥ. ജോണ്സണ് മാഷിന്റെ സംഗീതസംവിധാനത്തില് പൂവച്ചല് ഖാദറിന്റെ രചനയില് വിരഞ്ഞ ചിത്രത്തിലെ ഓരോഗാനവും ഇന്നും പ്രേക്ഷകര് നൊഞ്ചിലേറ്റുന്നതാണ്.മന്ദാരച്ചെപ്പുണ്ടോ എന്ന ഗാനം സിനിമ സംഗീതാസ്വാദകരുടെ ഇഷ്ടഗാനത്തിലൊന്നായിരിക്കും.മോഹന്ലാല് എന്ന നടന്റെ വളരെ മികച്ച പ്രകടനവും ദശരഥം കാഴ്ച്ചവെച്ചതാണ്.